Gewicht en nacht- en wisseldiensten
Dag-+en+nachtritme+melatonine+cortisol
Dat gewichtsschommelingen kunnen heersen en ontstaan totaal los van het aantal calorieën dat je eet, dat weten en ervaren HELAAS heel veel mensen welke in wisseldiensten werken of nacht- en avonddiensten draaien.

Zo ervaren heel veel mensen welke in de zorg werken of in de productie, waar dag en nacht wordt gewerkt en moet worden gewerkt, welke EERST (doordat ze TOEN nog wel een keuze hadden of vanwege een gezin met nog jonge kinderen) WEL gewone dagdiensten draaiden, maar later (door reorganisatie, overname, geen keuze, eigen keuze of nu wel oudere kinderen) in ploegen zijn gaan werken en andere diensten zijn gaan draaien maar al te goed!

Ze eten dan bijvoorbeeld niks anders zozeer dan toen ze nog dagdiensten draaiden (dat weten ze, doordat ze eigenlijk een best vast patroon hierin hadden), waarbij ze eerder EN prima verzadigd hun dagen door kwamen EN prima op gewicht bleven en dus in die zin geen onrust ervoeren, maar waarbij ze nu, nu ze WEL die andere diensten draaien WEL enorme onrust uit ervaren; onrust uit nu WEL veel meer schommelingen in trek- en hongergevoelens, maar ook onrust vanuit gewichtsschommelingen en ook een algehele stijging in gewicht, welke ze ervaren sinds ze op alleen maar ANDERE TIJDEN zijn gaan werken en dus ook eten, maar verder niet zozeer iets anders zijn gaan eten!

Hoe kan dit?!
Nou ja..DAT wil je graag weten, maar hoogstwaarschijnlijk nog liever dan dat je wil snappen hoe dit kan, wil je weten EN snappen hoe dit te voorkomen, doorbreken en dus weer RUST (zoals voorheen) te ervaren en ook controle over zowel je eetgedrag, maar ook je gewicht!

Hormonen…zo komt dat!
Een hormonale disbalans; daaruit kan dit gekke effect (welke je wellicht ervaart aangezien JIJ niet bewust zozeer iets anders doet en eet dan je altijd hebt gedaan) voortkomen.

Hormonen beïnvloeden heel leuk (ja, enorm leuke stofjes zijn het wanneer ze wel in balans zijn, maar wanneer ze niet in balans zijn…oh jee en oh wee!) niet alleen je gewicht en vetopslag en vetverbranding, maar OOK je eetlust EN gemoedsrust.

Zijn je hormonen niet in balans, zijn dus ook je gewicht, je eetlust EN gemoedsrust niet in balans!

Nu kan hetgeen je eet heel goed OOK je hormonen beïnvloeden in zowel positieve ALS negatieve zin.
– Voeding welke voldoende bouwstoffen (eiwitten, vetten, vitamines en mineralen) levert EN een REGELMATIGE aanvoer van VEZELRIJKE, ONBEWERKTE koolhydraten biedt, waarbij de eiwitten en vetten en vitamines en mineralen in de overhand zijn en niet de koolhydraten in of bij je maaltijden/hapjes, hebben een gunstige invloed op de hormoonbalans en vormen dan ook “rustgevende” ofwel “anti-stress-voeding”.
– Voeding welke onregelmatig wordt gegeten, incompleet is qua voedingsstoffen, bewerkte, verpakte (voor)bereide voeding, een voeding welke een overschot aan koolhydraten bevat (en dan met name wanneer dit OOK nog eens bewerkte varianten hiervan betreft, dus “koolhydraatproducten” (zoals brood(jes) op basis van bloem i.p.v. volkorenmeel, crackers, koekjes, zoutjes, snoepjes, allen gemaakt van WITTE bloem, WITTE rijst(crackers), WITTE pasta etc.))

Wanneer je dan ook in zowel je eerdere eetpatroon, maar ook je huidige eetpatroon opmerkt dat je voeding van eerder en nu OOK de disbalans, welke je tegenwoordig ervaart, veroorzaakt of verergert, is het heel belangrijk (samen met mij) je eetpatroon aan te passen op voeding welke de disbalans niet of minder vergroot en aanwakkert en in stand houdt, zodat jij en je lichaam weer meer rust hieruit en hiervan zullen ervaren.

Jij die wellicht wisseldiensten draait en tegenwoordig onrust ervaart in je lijf; bestaat jouw voeding uit stoffen, welke rustgevend zijn, zoals hierboven genoemd of merendeels uit stoffen, welke juist de onrust aanwakkeren en vergroten?

Echter ook los van deze voeding heerst er helaas al een disbalans, wanneer je wisseldiensten en avond- of nachtdiensten draait!

Normaal gesproken eet en beweeg en denk je overdag hè, met een normaal dagritme.
Dit betekent dat je lichaam overdag normaal gesproken bezig is met actieve processen.
Deze actieve processen, daar is onder andere brandstof, welke koolhydraten vormen en leveren, voor nodig.
Deze eet je dan ook normaal gesproken overdag en wanneer je deze goed over je dag zou verspreiden, deze uit vezelrijke, onbewerkte bron neemt EN ook nog eens mooi combineert met eiwitten en vetten, dan heb je ten tijde van die dag rust en verzadiging door onder andere een redelijk constante bloedsuikerspiegel en hormonen die als het goed is behoorlijk in balans zijn.
Wel is gedurende deze actieve dag dan je lichaam gericht op verbranding, koolhydraatverbranding, en dat betekent tevens afbraak, want verbranding is afbraak EN ontstaat er gedurende die actieve dag ook een opstapeling van afvalstoffen voortkomend uit deze verbrandingsprocessen en deze afbraak.

Ten tijde van deze reguliere dag, dus de dag dat de zon schijnt en een ieder opstaat uit bed en zijn dagen begint en “beleeft”, is ook het hormoon cortisol, ook wel stresshormoon genoemd, actief en wordt deze veel aangemaakt en afgegeven (door je bijnieren, gevormd uit cholesterol en onder invloed van enzymen, dus heb je voldoende eiwitten en vetten in je voeding nodig, wil je dat je cortisol niveau in balans blijft gedurende je dag/nacht).
Dit hormoon is veel aanwezig in je lijf/bloed wanneer het lichaam actief gemaakt moet worden, dus bij stress, maar ook standaard, gedurende je actieve dag, de “verlichte dag”, dus het meest na opstaan en steeds minder naar mate de dag vordert en het donker begint te worden.

Dag-nacht-ritme heeft dus invloed op dit hormoon en hoezeer deze aanwezig is en actief is.
Los van je voeding, dus los van of je wel of geen koolhydraten hebt gegeten (welke normaal je bloedsuikerspiegel hoog houdt) kan en zal dit hormoon, wanneer deze actief is, je bloedsuikerspiegel verhogen.
Dat doet deze door onder andere afbraak van eiwitten, dus ook afbraak van lichaamseigen spierweefsel, bestaand uit eiwitten.
Dit hoeft het echter enkel te doen, wanneer de bloedsuikerspiegel laag is, dus op momenten dat er veel cortisol in je lijf zit (overdag, begin van de dag OF na of bij stress en inspanning), wanneer je op dat moment of daarvoor geen koolhydraten hebt gegeten, waardoor je bloedsuiker laag is geworden.
Ben je op dat moment dat dit hormoon zelfs eiwitten kan gaan afbreken om er mede voor te zorgen dat je stofwisseling goed blijft verlopen en bloedsuiker verhoogd blijft, WEL in staat eiwitten te nuttigen, kan je gelukkig de spierafbraak, welke dit hormoon dan gebruikt om de bloedsuikerspiegel te verhogen, wel opvangen, dus schade, welke dit hormoon kan veroorzaken opvangen en voorkomen.
Neem en eet je dan ook nog eens slim wat essentiële vetten bij die eiwitten, kan de stress, welke dit hormoon kan veroorzaken en welke er EVEN heerst bij een lage bloedsuikerspiegel ook eerder weer zakken en ZEKER wanneer hier ook anti-oxidanten uit bijvoorbeeld groenten bij genuttigd worden.

NORMAAL (dus bij een normaal dagritme) is je lichaam in balans doordat het overdag gericht is op koolhydraatverbranding (en helaas ook spierafbraak, wanneer je onvoldoende eiwitten zou nuttigen) door ZOWEL de voeding welke je eet, maar ook het hormoon cortisol welke dan actief is, maar aangezien na die inspannende dag, gericht op koolhydraatverbranding dan ook een nacht volgt met ontspannende omstandigheden: een cortisol-niveau welke laag is, jij die ontspant en daarna gaat slapen en dan niet eet, dus je lichaam ook niet onrustig en actief houdt en gericht houdt op koolhydraatverbranding door je eten, welke je DAN niet meer eet, kan je lichaam toekomen aan ontspanning, herstelprocessen, vernieuwingsprocessen EN vetverbranding, doordat je hormonen door de dag heen in balans zijn (althans, wanneer je niet overdag een hormonale disbalans hebt gecreëerd met voeding; sterk bewerkt, onregelmatig, veel bewerkte koolhydraten etc. en dit ook nog vlak voor je nacht hebt gegeten).

Wat gebeurt er nou echter wanneer je avond- en/of nachtdiensten draait?

Jij bent actief EN houdt je lichaam ook actief door je inspanning, wellicht ook wel stressvolle inspanningen EN wellicht ook door je eetpatroon en dan met name de koolhydraten in je eetpatroon TIJDENS de uren dat je cortisol-niveau laag is en je lichaam juist net DAN wil en kan ontspannen en herstellen; wat het nu dus niet kan!!!!

Hierdoor raken je hormonen uit balans, want tijd om te herstellen en ontspannen EN dus ook om vetten te verbranden is er DAN niet tot nauwelijks bij, want DIT doet je lichaam pas wanneer EN je cortisol-niveau laag is EN er ontspanning heerst EN je bloedsuikerspiegel niet door je voeding verhoogd is en blijft of hormoonbalans door je voeding niet extra verstoord wordt, dus normaal gesproken tijdens de “donkere nacht”.

Je zou kunnen denken: ja, maar overdag slaap ik dan toch, dus daar kan mijn lichaam dan toch wel ontspannen en eet ik toch net zo goed niks, dus dan zou ik toch in die uren weer in balans kunnen raken en vanuit die balans net zo goed wel vetten kunnen verbranden?!

Ja, qua voedingsritme wel als die tijdens je dagdiensten en nachtdiensten vergelijkbaar is en je op vergelijkbare momenten zou eten en net zo lang zou slapen, dan zou je dat inderdaad denken, maar helaas..
Normaal bij en in de uren dat je slaapt en je niet eet, is je cortisol-niveau van nature laag en kan het lichaam ontspannen en in balans komen.
Nu echter, wanneer je gaat slapen overdag, slaap je op het moment dat je cortisol-niveau van nature hoog is en blijft!
Hierdoor kan je lichaam, ondanks dat jij net zo goed een vergelijkbaar aantal uren niet eet, toch niet of in ieder geval niet zo goed in balans komen en ontspannen en daardoor ook niet of niet zo goed vetten verbranden dan ten tijde van dagdiensten en een regulier dag-nachtritme!

Door deze hormonale disbalans die dus ten nadele is van de vetverbranding (welke je helaas ook hebt gemerkt), ervaart men vaak ook nog eens meer eetlust of meer dwingende eetlust.
Dus waar je al merkt dat je sinds deze andere diensten met je gewone voeding van weleer al veel makkelijker aan komt en je merkt dat je echt niet meer of onregelmatiger of ongezonder moet gaan eten, wil je niet aankomen, schreeuwen de signalen in je lichaam juist wel om meer en anders: heel tegenstrijdig en irritant en lastig dus!

Belangrijk is dan ook, wetende dat door enkel en alleen al je andere diensten en dus ander dag-nachtritme, je hormonen uit balans zijn en daardoor schommelingen in gewicht en eetlust kunnen plaatsvinden en je lichaam veel minder mogelijkheid en kans heeft vetten te verbranden EN herstelprocessen uit te voeren, dat je op de momenten dat je WEL wakker bent en eet, deze disbalans zo min mogelijk probeert te vergroten door zo goed mogelijk dan WEL ontspanning te zoeken EN met name qua voeding te richten op eiwit-vet-groente-combinaties om je hormonen zo goed mogelijk in balans te houden en bloedsuikerspiegel maar niet teveel te verhogen en lichaam maar niet teveel te laten richten op koolhydraatverbranding en bloedsuikerspiegelverhoging EN dat je wanneer je aan slapen toe komt, je het dan zo donker mogelijk maakt en uiteraard dan niet eet, zoals je normaal tijdens je nacht ook niet zou doen.

Enkel zo creëer je een toestand dat je lichaam zo min mogelijk kans heeft vanuit de disbalans vetten extra en onnodig op te slaan en waar mogelijk wel nog toe kan komen op aan vetverbranding EN jij tegelijkertijd zo min mogelijk wordt “gepest” door eetlust en gemoedsschommelingen door deze disbalans!

Onregelmatig eten, koolhydraatrijk eten, met name bewerkte koolhydraten, maar ook tekorten in eiwitten, vetten, vezels, vitamines en mineralen ten tijde van je nachtdiensten zouden EXTRA stress en disbalans veroorzaken en DEZE zouden maken dat er dan de hele dag door een verhoogde bloedsuikerspiegel heerst en je lichaam niet meer toe kan komen aan vet verbranding, WEL aan spierafbraak en uiteindelijk ook aan vetopslag.

Wat eet jij ten tijde van je nachtdiensten?

Wil je hier tips en adviezen in en bij, mail je me dan of kom je een keertje langs?

Josien Schuttevaar

View all posts

Add comment

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Aangenaam!

Mijn naam is Josien Schuttevaar. Ik ben diëtiste/voedingsdeskundige. In 2013 ben ik mijn eigen praktijk begonnen genaamd Personal Weightloss. Op mijn website kun je alles lezen over voeding, wat ik voor je kan doen en een beetje over mij.

Josien Schuttevaar

Gratis en vrijblijvend advies

Wil je weten hoe ik jou kan helpen om je doelen (m.b.t. het optimaliseren van je gezondheid en het controleren van je gewicht) te bereiken? Vul dit formulier dan in en ik geef je gratis en vrijblijvend advies. Het bereiken van je doelen is ook voor jou weggelegd!