De voedende waarde van je recepten

De voedende waarde van je recepten

Sommige mensen houden er niet van, andere weer wel.

• Het bereiden van je voeding aan de hand van een recept bedacht door een ander.
• Het opdoen van inspiratie voor nieuwe gerechten en hapjes middels recepten, bedacht door een ander.

Of je nou WEL of NIET een persoon bent die gebruik maakt van recepten, voor iedereen geldt uiteindelijk dat hetgeen je eet (of dit nu wat uitgebreidere maaltijden of tussentijdse hapjes betreffen en of dit nu WEL of NIET zelf bereid en bedacht is), voldoende voedingsstoffen zou moeten bevatten om je lijf optimaal te kunnen voeden om diens balans te behouden of herstellen (waar nodig).

Althans, wanneer je tot doel hebt je geestelijke en lichamelijke gezondheid zo optimaal mogelijk te hebben en houden EN je gewicht te kunnen controleren.

Wanneer je WEL iemand bent die diens inspiratie haalt uit recepten (bedacht door een ander), is het belangrijk te weten aan welke voorwaarden deze recepten (maar ook de bereidingstechnieken hierop losgelaten) zouden moeten voldoen, wil hetgeen je uiteindelijk creëert middels deze recepten uiteindelijk ook wel je lijf goed kunnen voeden, de balans in je lijf ondersteunen en derhalve voedzaam genoemd kunnen worden.

Recepten kunnen er namelijk zomaar voedzaam uitzien op basis van aanwezige voedzame ingrediënten in dit recept, maar hoeft dit uiteindelijk NIET te zijn.
De verhoudingen tussen voedingsstoffen aanwezig in het recept EN de bereiding ervan kan namelijk ten koste gaan van de voedende waarde van de uiteindelijke creatie voor je lijf.
De verhoudingen tussen de voedende stoffen aanwezig in het recept (die uiteindelijk je lijf in komen), kunnen namelijk de balans in je lijf meer of minder goed ondersteunen.
Pas wanneer de balans in je lijf goed ondersteund wordt door de voedende stoffen aanwezig in je recept, is je recept dus pas OPTIMAAL voedzaam.

Sta je er wel eens bij stil (wanneer je een recept zoekt en vindt), dat de ander (die dit recept heeft bedacht en verspreid) NIET een gedegen voedingskennis hoeft te hebben om een recept te bedenken?
Deze bedenker van het recept hoeft dus helemaal niet vanzelfsprekend kennis te bezitten m.b.t. ideale voedingsstoffenverhoudingen (ten gunste van de balans in je lijf) van een hapje of gerecht OF kennis te bezitten m.b.t. de invloed van bereidingstechnieken op het behoud van voedingsstoffen van een hapje of gerecht.
Wellicht zelfs dat dit (de uiteindelijke voedende waarde van een hapje of recept), de bedenker van een recept zelf helemaal niet zoveel interesseert en het diegene zelf bijvoorbeeld enkel gaat om smaak!
Ga er dan ook maar NIET zomaar van uit (wanneer je een recept zoekt en wilt gaan gebruiken), dat deze ook vanzelfsprekend voldoende voedzaam is en de balans in je lijf zal en kan ondersteunen!

Het beoordelen van voedzaamheid.

Veelal weten we dat onbewerkte voeding “der natuur” voedzame stoffen levert.
We weten dat deze voeding koolhydraten, eiwitten EN vetten leveren en tevens (zolang deze voeding nog rauw, heel en onbehandeld is), een keur aan vitamines en mineralen (sommige dienstdoend als anti-oxidant) levert.

Wist je dat de voedende waarde van voedingsstoffen in je lijf (dus de voedende waarde van koolhydraten, eiwitten en vetten in je lijf) uiteindelijk afhangt van de aan- of afwezigheid van hun bouwstof-delen en dus met name afhangt van de aan- of afwezigheid van vitamines en mineralen?

Wist je namelijk dat in afwezigheid van vitamines en mineralen in de voeding die je eet, de brandstofdelen en bouwstofdelen uit koolhydraten, eiwitten en vetten in die voeding uiteindelijk niet eens goed benut kunnen worden in je lijf?

De lever namelijk krijgt de voedingsstoffen jij eet (en die jouw recept bevat) na de darmen als eerste en moet deze voedingsstoffen gaan verdelen over de rest van het lijf.
Krijgt deze lever wel de macro-nutriënten (glucose, aminozuren en vetzuren) uit de voeding, maar de micro-nutriënten (vitamines en mineralen) NIET, zal de lever NIET de rest van het lichaam goed kunnen voorzien van met name bouwstoffen voor opbouwende en herstellende processen in het lijf en zal de stofwisseling in je lijf dus ook NIET goed kunnen verlopen.

Bezit je recept dan ook ingrediënten met tekorten in vitamines en mineralen OF gaan de vitamines en mineralen flink verloren door te heftige bereidingstechnieken, zal je recept NIET voldoende voedzaam zijn en NIET de balans in je lijf ondersteunen.

Wist je eigenlijk wel dat de brandstof- en bouwstofdelen (macro-nutriënten) uit koolhydraten, eiwitten en vetten (glucose, aminozuren en vetzuren) bij tekorten in micro-nutriënten (vitamines en mineralen):

• Niet eens goed verteerd kunnen worden?
• Niet eens goed in het bloed opgenomen kunnen worden doorheen de darmwand?
• Niet eens goed vanuit het bloed in de cellen opgenomen kunnen worden doorheen de celwand?
• Niet eens goed in de cellen als brand- of bouwstof benut kunnen worden in stofwisselingsprocessen?

Wist je namelijk dat vele van de enzymatische processen in het lijf (alle spijsverterings- en stofwisselingsprocessen zijn enzymatische processen) de aanwezigheid van vitamines en mineralen vereisen?
Wist je ook dat vele transport-mechanismen van voedingsstoffen (doorheen wanden in het lijf zoals de darmwand, de celwand, maar ook de barrière welke ons lijf van onze hersenen scheidt) mineralen vereisen in specifieke verhoudingen tot elkaar?

Dat betekent dus dat een recept bij voorbaat al NIET voldoende voedzaam is en ook NIET de balans in je lijf ondersteunt, wanneer dit WEL bronnen van koolhydraten, eiwitten en vetten bezit, maar het varianten daarvan bezit welke tekort schieten in vitamines en mineralen!

Wist je dat sterke verhitting boven de 100 graden veelal ten koste gaat van vitamines in de voedingsstof aanwezig?
Wist je dat bij grillen en bakken je al snel de 100 graden ontstijgt?

Wist je dat bereiding in vocht (koken of stoven), wanneer dit vocht NIET behouden blijft in het uiteindelijke hapje of gerecht, veelal ten koste gaat van mineralen in de voedingsstof aanwezig?

Wist je dat blootstelling aan lucht ten tijde van de bereiding of daarvoor al (bijvoorbeeld het vermalen van granen of voor gesneden ingrediënten) ten koste kan gaan van vitamines welke een anti-oxidantenwerking hebben in de voedingsstoffen aanwezig?

Wist je dat deze “verliezen” in vitamines, mineralen en anti-oxidanten door (voor)bereidingstechnieken ten koste gaan van:

• De optimale spijsvertering van voedingsstoffen
• De optimale opname van voedingsstoffen doorheen de darmwand in het bloed
• Het optimale vervoer van voedingsstoffen doorheen het bloed
• De optimale opname van voedingsstoffen doorheen de hersenbarrière de hersenen in
• De optimale opname van voedingsstoffen doorheen de celwand de cellen in
• De optimale stofwisseling (verbranding of opbouw) van voedingsstoffen

Wat moet een recept eigenlijk minimaal bezitten om voedzaam te kunnen zijn en dus de balans in het lijf WEL te ondersteunen?

De hele dag door zijn stofwisselingsprocessen gaande.
Pas wanneer de katabole (afbrekende) processen in balans zijn met de anabole (opbouwende) processen in het lijf gedurende de dag, heeft de stofwisseling optimaal kunnen verlopen die dag en is je lijf in balans.

Brandstoffen zijn in het lijf ALTIJD wel aanwezig en kan het menselijk lijf ook zelf vormen middels gluconeogenese (het zelf vormen van glucose uit andere voedingsstoffen).
Alle lichaamscellen kunnen dan ook ALTIJD wel over brandstoffen beschikken op ELK moment van de dag.
Daarmee kunnen dan ook ALTIJD wel verbrandingsprocessen (katabole processen) in het lijf uitgevoerd worden gedurende je dag en elke dag weer.

Bouwstoffen echter (en dan hebben we het over de essentiële varianten daarvan), kan ons lichaam NIET zelf vormen en ook NIET op voorraad hebben en houden.
Deze essentiële bouwstoffen heeft de lever ALLEMAAL nodig om de rest van het lichaam te kunnen voorzien van hun bouwstoffen voor de ANABOLE processen in het lijf.
Heeft de lever deze essentiële stoffen NIET, kan de lever geen nieuwe stoffen vormen en deze nieuw gevormde stoffen dan ook NIET door het lijf sturen.
ANABOLE (opbouwende processen) kunnen in dat geval NIET goed uitgevoerd worden.

Waarom kunnen bouwstoffen niet net als glucose in de bloedbaan bewaard blijven, zodat het lichaam WEL altijd opbouwende processen OOK uit kan voeren?

Glucose is namelijk WEL altijd al aanwezig in de bloedbaan in zekere mate.

Deze glucose kan echter gaan reageren met andere voedingsstoffen wanneer de concentratie glucose hoog is (het vochtgehalte in de bloedbaan laag is).
Dat moet natuurlijk niet en is gevaarlijk (want daar kunnen belastende stoffen uit voortkomen), dus kunnen eiwitten en vetten niet OOK net als glucose CONSTANT volop in de bloedbaan aanwezig zijn en dus ook niet zozeer bewaard worden in het lijf, zoals dat met glucose wel kan.

Dit betekent dat de katabole processen (doordat er altijd WEL brandstoffen, maar niet altijd voldoende bouwstoffen vanzelfsprekend in het lijf aanwezig zijn), makkelijker door het lijf uitgevoerd kunnen en zullen worden dan de anabole processen.

Onze taak is het dan ook om middels onze voeding (en dus OOK middels onze recepten) juist de essentiële bouwstoffen ruimschoots en ook regelmatig (bij elk eetmoment) aan te leveren en onze lever DAARMEE optimaal te voorzien, zodat de katabole EN anabole processen goed uitgevoerd kunnen worden in het lijf gedurende de dag.
Dit om behalve afbraak OOK WEL opbouw plaats te laten vinden in het lijf gedurende je dag en de balans in je lijf DAARMEE te ondersteunen!

Recepten zouden dan ook bij voorkeur ingrediënten moeten bezitten die die essentiële bouwstoffen allen leveren.
Ingrediënten die dan ook MEER essentiële delen uit koolhydraten, eiwitten en vetten leveren dan dat ze niet-essentiële delen leveren.

De essentiële delen uit koolhydraten.

• De essentiële bouwstoffen uit koolhydraten zijn met name nog aanwezig in groenten en fruit en tevens in pure kruiden en specerijen (deze laatsten zijn echter te geconcentreerd met een laag gehalte aan vocht, dat deze minder optimaal de balans in het lijf ondersteunen dan vochthoudende groenten en fruit dit doen. Allen dienen dan wel in zijn geheel ingekocht te worden en niet voorbewerkt te zijn.
• Elk recept zou dan ook SOWIESO wat groenten of fruit moeten bezitten om voedzaam te zijn en de balans in het lijf te kunnen ondersteunen.
• Alle andere koolhydraatbronnen (zoals granen en peulvruchten) bezitten minder essentiële bouwstoffen en meer niet-essentiële brandstoffen en zijn daardoor MINDER ondersteunend m.b.t. de balans in het lijf.
• Recepten zouden dan ook minimale hoeveelheden moeten bevatten van andere koolhydraatbronnen buiten groenten en fruit om.

De essentiële delen uit vetten.

• De essentiële bouwstoffen uit vetten zijn met name nog aanwezig in vette vis, noten, pitten en zaden, ook deze dienen dan wel onbewerkt, vers en rauw ingekocht te worden.
• Elk recept zou dan ook SOWIESO wat vette vis, noten, pitten of zaden (en hun koud geperste oliën) moeten bezitten om voedzaam te zijn en de balans in het lijf te kunnen ondersteunen.
• Alle andere vetbronnen, zoals bronnen van verzadigd vet (vet vlees bijvoorbeeld) bezitten minder essentiële bouwstoffen en meer niet-essentiële brandstoffen en zijn daardoor MINDER ondersteunend m.b.t. de balans in het lijf.
• Recepten zouden dan ook minimale hoeveelheden moeten bevatten van andere vetbronnen buiten vette vis, noten, pitten en zaden om.

De essentiële delen uit eiwitten.

• De essentiële bouwstoffen uit eiwitten zijn met name nog aanwezig in eieren, mager vlees en vis, ook deze dienen wel onbewerkt, vers en rauw ingekocht te worden.
• Elk recept zou dan ook SOWIESO wat ei, mager vlees of vis moeten bezitten om voedzaam te zijn en de balans in het lijf te kunnen ondersteunen.
• Alle andere eiwitbronnen, zoals plantaardige eiwitbronnen (peulvruchten bijvoorbeeld, maar ook vette vleessoorten) bezitten minder essentiële bouwstoffen en meer niet-essentiële brandstoffen en zijn daardoor MINDER ondersteunend m.b.t. de balans in het lijf.
• Recepten zouden dan ook minimale hoeveelheden moeten bevatten van andere eiwitbronnen buiten ei, mager vlees en vis om.

Maar granen en peulvruchten zijn toch voedzaam?
Ze bezitten toch allerlei voedende stoffen?

Meer geconcentreerde bronnen van koolhydraten (zoals granen en peulvruchten), bevatten WEL voedzame stoffen, maar naar verhouding weinig essentiële delen uit koolhydraten, zoals groenten en fruit die WEL bezitten.

Deze geconcentreerde bronnen van koolhydraten leveren daarmee (t.o.v. groenten en fruit) flink veel niet-essentiële delen (brandstof-delen) uit koolhydraten in geconcentreerde mate.
Deze brandstoffen kunnen wel voedzaam zijn, maar niet zo OPTIMAAL voedzaam als groenten en fruit dat zijn aangezien ze de balans in het lijf meer verstoren.

Groenten en fruit leveren namelijk MEER bouwstoffen dan brandstoffen en granen en peulvruchten leveren meer brandstoffen dan bouwstoffen.
Groenten en fruit ondersteunen daardoor MEER de anabole processen en granen en peulvruchten de katabole processen.

Granen en peulvruchten stimuleren dus door hun stofverhouding (door een hoog gehalte aan brandstoffen t.o.v. een laag gehalte aan bouwstoffen) met name de KATABOLE processen in het lijf.

De voedzaamheid van je recept zou NIET zozeer verloren hoeven gaan wanneer het dan ook wel wat granen of peulvruchten (dan wel als een klein onderdeel BIJ bovenstaande essentiële delen) zou bevatten, maar het kan dus NIET de essentiële delen (die groenten en fruit WEL leveren) vervangen en moet ook NIET de verhoudingen tussen brandstoffen en bouwstoffen aanwezig in een recept scheef gaan trekken, want dan zou het WEL ten koste gaan van de uiteindelijke voedzaamheid van het hapje of het gerecht, doordat het de anabole processen in het lijf onvoldoende doet ondersteunen en de balans in het lijf daardoor onvoldoende ondersteunt.

Aandachtspunten m.b.t. de bereiding van bovenstaande ESSENTIËLE ingrediënten om de voedende waarde uiteindelijk WEL OOK te behouden en door bereidingstechnieken niet ALSNOG een belastende waarde te ontwikkelen.

Je kan je recepten nog zo mooi uitkiezen op basis van de aanwezigheid van groenten of fruit hierin (in ongeraffineerde vorm), de aanwezigheid van een mooie ongeraffineerde vetbron EN een mooie ongeraffineerde eiwitbron hierin, maar geeft het recept vervolgens een bereidingstechniek aan, welke de essentiële delen van deze ingrediënten NIET ten gunste komt, dan is het eindproduct (welke je verkrijgt wanneer het recept is bereid) alsnog niet voedzaam te noemen en ondersteunt deze (ondanks de mooie ingrediënten waaruit deze is opgebouwd) alsnog niet de balans.

Waar dan ook nog EXTRA op te letten m.b.t. bereidingstechnieken?

• Eet je groenten rauw of kook, stoom of stoof deze (pas dus een vochtige bereidingstechniek en niet al te hoge verhitting toe) wanneer je i.p.v. rauw de groenten wel zou verhitten (behoud hierbij dan wel het vocht in het gerecht waarin het gekookt is).
• Aanzuren van groenten komt de vertering (en daardoor de voedzaamheid) van groenten ten goede.
• De combinatie van groenten met een vetbron aanwezig in je recept maakt de opname van beta-caroteen waarschijnlijker, dus komt ook dat de voedzaamheid ten goede.

• Eet fruit in het geheel en rauw en verhit deze bij voorkeur niet; hierbij gaan namelijk anti-oxidanten verloren en kunnen belastende bijproducten makkelijk ontstaan vanuit suikers die bij hoge verhitting een reactie kunnen door maken.
• Verhit fruit ook vooral niet in combinatie met eiwitten en vetten, aangezien dan een concentraat van suikers gaat ontstaan welke kan gaan reageren met eiwitten en vetten tot een belastende stof (glycatie genoemd).

• Eet vetbronnen (vette vis, noten, zaden en pitten) welke overwegend meervoudig onverzadigde vetzuren bezitten bij voorkeur rauw, koud en in zijn geheel (ongemalen). Dit zijn namelijk instabiele vetzuren.
• Enkelvoudig onverzadigde vetzuren (zoals olijfolie) en verzadigde vetzuren (zoals kokosolie) zijn meer stabiel en daardoor beter bestand om mee of in te verhitten.
• Maal en verhit noten, pitten en zaden dan ook NIET in het voren aangezien anti-oxidanten hierbij verloren gaan en (met name bij verhitting)  ook schadelijke bijproducten ontstaan.
• Het weken van noten, pitten en zaden doet de anti-stoffen hierin afnemen en komt de voedzaamheid ten goede.
• Verhit vette vis bij voorkeur niet of enkel in een vochtig (aangezuurd) milieu, NIET in aanraking komend met zetmeel/suikers.
• Bak, gril of rook vis dan ook bij voorkeur NIET aangezien dit een vochtarme bereidingstechniek is en een sterkere verhitting betreft dan koken, stoven of stomen; bij bakken gaan anti-oxidanten sneller verloren en kunnen tevens schadelijke bijproducten ontstaan.

• Het aanzuren van je eiwitbronnen (vlees, vis en ei) komt de verteerbaarheid en daardoor de uiteindelijke voedzaamheid ten goede.
• Koken of stomen (en dus niet al te sterk verhitten), in een vochtig milieu is tevens gunstig voor de uiteindelijke voedzaamheid t.o.v. vochtarme bereidingstechnieken, waarbij de eiwitten te geconcentreerd kunnen worden, waardoor ze minder goed verteerbaar worden.
• Bereid ei, vlees of vis vooral niet vochtarm (bakken of grillen) samen met geconcentreerde koolhydraatbronnen (zoals fruit, granen of peulvruchten), aangezien dan de eiwitten kunnen gaan versuikeren door een reactie met de suikers bij verhitting zonder vocht op hoge temperaturen (glycatie heet dat).

• Granen en peulvruchten dienen (wanneer je ze in mindere mate toch ook in je recepten verwerkt zijn) bij voorkeur in de volwaardige (zoals 100% volkoren), onbewerkte vorm gegeten te worden en vochtig bereid te worden niet ver boven de 100 graden, wil het diens aanwezige waardevolle voedingsstoffen (zoals vitamine B1) nog behouden en GEEN schadelijke bijproducten (zoals acrylamides) ontwikkelen.
• Peulvruchten kan je het best ook nog wat langer weken dan enkel vochtig bereiden, zodat de antistoffen hierin aanwezig kunnen afnemen.
• Bij granen kan je de antistoffen hierin laten afnemen door ze te laten kiemen.
• Granen en peulvruchten vermalen tot meel of bloem EN vochtarm bereiden (zoals het bakken of roosteren van granen- of bonenmelen tot brood, een koekje of cracker) op temperaturen vaak boven de 120 graden doet onder andere vitamine B1 verlies (zeer belangrijk om verbrandingsprocessen tot stand te kunnen brengen in het lijf) creëren EN kan belastende bijproducten (zoals acryamides) met zich meebrengen welke tevens ten koste gaat van de uiteindelijke voedzaamheid.

Hebben jouw recepten wel voldoende een voedende waarde of lees je dat deze helaas niet zo voedzaam blijken door bijvoorbeeld:

• Een incompleetheid in essentiële bouwstoffen aanwezig in je recepten
• Een overheersende aanwezigheid van geconcentreerde en niet-esentiële koolhydraatbronnen (zoals granen) hierin aanwezig
• Een minder ideale bereidingstechniek, zoals het veelal vochtarm bereiden van de ingrediënten of het bereiden van zetmeel en eiwitten samen.
  

Wil jij feedback op JOUW gevonden recept en de voedzaamheid hiervan, beoordeeld aan de hand van:

• De verhoudingen tussen essentiële en niet-essentiële voedingsstoffen hierin aanwezig.
• De bereidingstechnieken die zijn toegepast op deze voedingsstoffen.

Mail je me dan JOUW (gevonden) recept?